ضمن عرض سلام و خسته نباشید برای دوستان و کاربران محترم سایت اشتراک لینک قازان:
کارگاه شماره 3 یکی از پر بارترین کارگاهها بوده و تعداد کامنتها برای درج در وبلاگ اختصاصی از سوی کاربران محترم و فعال قابل تقدیر و قدردانی می باشد .
ضمن تشکر از دوستان ، یاد آوری چند نکته در ارتباط با حروف و صداها که جالب و مفید برای نوشتن صحیح کلمات تورکی آزربایجانی می باشند را گردآوری کردیم که در اینجا به صورت مختصر به خدمت دوستان تقدیم می شود :
صدا :
در زبان تورکی آزربایجانی صدا ها به دو بخش تقسیم می شوند :
صدادار و بی صدا .
در تلفظ صدادارها هوا به صورت آزاد از دهان خارج می شود . در زبان تورکی آزربایجانی 9 حرف صدادار وجود دارد :
- Aa: adam
- Ee: ev
- Әә: әl
- Iı: qız
- İi: dil
- Oo: yol
- Öö: göz
- Uu: duz
- Üü: üz
در تلفظ بی صدا ها ، وقتی جریان هوای آزاد از دهان خارج می شود به یک مانعی برخورد می کند . زبان تورکی آزربایجانی 23 حرف بی صدا دارد .
B, C, Ç, D, F, G, Ğ, H, X, J, K, Q, L, M, N, P, R, S, Ş, T, V, Y, Z .
بی صدا های ملایم و ضخیم
در زبان تورکی آزربایجانی بی صدا ها یا ملایم هستند و یا ضخیم .
بی صدا های ملایم در هنگام تلفظ ، تارهای صدا لرزشی نمی کند و صدا شنیده نمی شود . مثل : p, t, k
بی صداهای ضخیم در هنگام تلفظ ، تارهای صدا می لرزند و صدا شنیده می شود . مثل : b, n, z
در زبان تورکی آزربایجانی بی صدا های ملایم نسبت به بی صدا های ضخیم بیشتر استفاده می شود .
صدادارهای ملایم و ضخیم
در زبان تورکی آزربایجانی چهار تا از صدادارها ضخیم هستند :
- a
- ı
- o
- u
این صدادارها زمانی که تلفظ می شوند ، زبان از طرف پشت به بالا بلند می شود و صدای ضخیمی تولید می شود . به این صداها پشت زبانی و صداهای ضخیم گفته می شود .
باقیمانده صدادارها ، هر پنج تایشان صدادارهای ملایم می باشند :
- e
- ә
- i
- ö
- ü
این صدادارها زمانی که تلفظ می شوند ، نوک زبان در قسمت نخست داخل دهان باقی می ماند و صدا ملایم تولید می شود . به اینها صدادارهای ملایم گفته می شود .
از صدادارها o, ö, e, در جملات اصیل تورکی در نخستین هجا می توانند بیایند .
صدادارهای لب گرد کننده و لب گرد نشونده
بعضی از صدادارها در هنگام گفتن ، لبها را گرد کرده و در پیشروی دراز می شوند . به این صدادارها ، صداردارهای لب گرد کننده گفته می شود .
- o
- ö
- u
- ü
پنج صدادار باقیمانده در هنگام تلفظ لبها در حالت طبیعی باقی می مانند و تلفظ صدا بهم نمی خورد . به این صدادارها ، صدادارهای لب گرده نشونده گفته می شود .
- a
- e
- ә
- ı
- i
قانون هماهنگی اصوات
در واژه های اصیل تورکی ، صدادارها یا ملایم هستند و یا ضخیم . یعنی به زبان ساده در یک کلمه ، صدادارها همیشه از یک جنس تبعیت می کنند .
در یک واژه صدادارها ، ضخیم و یا ملایم بودنشان از یک جنس باید باشد را قانون هماهنگی اصوات در زبان تورکی می گویند ( قانون آهنگ اصوات )
برای نمونه :
به واژه های زیر توجه کنید ، در نمونه های زیر در واژه ها صدادارها از جنس صدادارهای ضخیم می باشند :
• oyun
• ayaq
• dodaq
• yoldaşlıq
• vurğun
و در نمونه های زیر در واژه ها صدادارها از جنس صدادارهای ملایم می باشند :
• evli
• eşik
• süpürgә
• kәndçi
• dirsәk
• ödәmәk
برخی از اشتباهات املائی رایج در سومین کارگاه آموزشی برای استفاده دوستان به ترتیب زیر ارائه می گردد :
| معنی فارسی | نوشتار صحیح کلمه |
| خرید و فروش | Alver |
| خرج کردن | Xərcləmək / Xəşləmək |
| راهزن | Yol kəsən |
| ما | Biz |
| به این | Buna |
| می گوئیم | Deyirik |
| ارزش پول | Pul dəyəri |
| محققان | Araşdırcılar |
| زنده باشید | Yaşıyasız |
| خوب | Yaxşı |
| خمینی | Xümeyni |
| نشان می دهد | Görsədir |
| فقط | Təkcə |
| رویش | Üstündə |
| می چرخد | Dölanır |
| فروخته است | Satıb |
| واردات | Idxal |
| به سر | Başa |
| کم شود | Azalsın |
| دلالی کردن | Dəllalıq |
| بزرگ | Böyük |
| مشکل | müşkül |
| سیستم | Sistem |
| مال جماعت | Camatın |
