نتایج کارگاه شماره 10

ضمن عرض سلام خدمت دوستان عزیز و همراه :

ادامه مباحث مربوط به صدا در زبان تورکی آزربایجانی به شرح زیر می باشد .

حالتهای اسم

به اشکال متفاوتی که اسم ها در داخل جمله در می آیند ، حالتهای اسم گویند :

1- حالت نامی : این ، نخستین شکل اسم و عادی هست و ادات شکل دهنده ای ندارد . پرسشهایی مانند : "kim?" ویا "nә?" در این حالت برای یک نفری جواب می دهد .

مثال :

ana “Kim?” , kitab “Nә?”

2- حالت مالکیت : این حالت ، مالکیت ما بین دو شیء را نشان می دهد . اسمهایی که در این حالت هستند با پرسشهایی مانند : "kimin?" ویا "nәyin?" برای یک نفر جواب می دهند .

مثال :

Füzulinin qәzәli “Kimin qәzәli?”

♠ ادات شکل دهنده این حالت اسمی به صورت زیر می باشد :

الف : اگر اسم با حرف بی صدا خاتمه یابد ، با حرف آخر کلمه سازگار ، چهار شکل دهنده متفاوت “ –ın , - in , -un , -ün “ به کار می روند .

مثال :

Azәrbaycanın,elin, dostun, gülün

ب : اگر اسم با حرف صدادار خاتمه یابد ، مابین اسم و ادات شکل دهنده ای که در بالا ذکر شد یک حرف “ -n- “ اضافه می شود .

مثال :

atanın, dirinin, quzunun, özünün

3- حالت مفعول غیر مستقیم : این حالت سمت و جهت کار یا حرکت و یاهدف را مشخص می کند . با پرسشهایی مانند Özü dә "hara?” ” ویا "nәyә?" به یکی جواب می دهد .

مثال :

Bağa gedirәm. “Hara gedirәm?”,

Kitaba baxıram. “Nәyә baxıram?”

♠ ادات شکل دهنده :

الف : اگر اسم با حرف بی صدا خاتمه یابد ، با توجه به سازگاری با حرف آخر ، در صداهای ضخیم "-a" و در صداهای ملایم "-ә" به کار می رود .

مثال :

ağaca , evә.

ب : اگر اسم با حرف صدادار خاتمه یابد ، مابین اسم و ادات شکل دهنده ای که در بالا ذکر شد یک حرف -y-” “ اضافه می شود .

مثال :

anaya, nәnәyә, küçәyә.

4- حالت تأثیرگذاری : این حالت اسمهائی که تحت تأثیر فعل می باشند را نشان می دهد . در این حالت اسمهائی که بکار می روند با پرسشهایی مانند "kimi?" و یا "nәyi?" به یک نفر جواب داده می شود .

مثال :

Müәllimi gördüm. “Kimi gördüm?”,

Şe'ri oxudum. “Nәyi oxudum?”

♠ ادات شکل دهنده :

الف : اگر اسم با حرف بی صدا خاتمه یابد ، سازگار با حرف آخرش ، چهار ادات شکل دهنده متفاوت “ -ı , -i ,-u , -ü “ به کار می رود .

مثال :

otağı, vәtәni, duzu,gözü

ب : اگر اسم با حرف صدادار خاتمه یابد ، مابین اسم و ادات شکل دهنده ای که در بالا ذکر شد یک حرف “-n-“ اضافه می شود .

مثال :

ananı, bәbәni, quzunu, düyünü

5- حالت مکانی : در این حالت اسم ، مکان کار و حرکتی که انجام می شود را مشخص می کند . اسمهائی که در این حالت قراردارند با پرسشهای "kimdә?" ، "nәdә?" و یا "harada?" به یک نفر جواب می دهند .

مثال :

Kitab Aydındadır. “Kitab kimdәdidr?”

♠ ادات شکل دهنده :

الف : اگر حرف صدادار آخر اسم از حروف صدادار ضخیم باشد ، ادات شکل دهنده "-da" به آخر اسم اضافه می شود .

مثال :

anada, zurdda, otaqlarda

ب : اگر حرف صدادار آخر اسم از حروف صدادار ملایم باشد ، ادات شکل دهنده "-dә" به آخر اسم اضافه می شود .

مثال :

evdә, çöldә , evlәrdә

6- حالت خروجی : در این حالت اسم ، کار و یا حرکتی که از یک نکته صادر می شود را مشخص می کند اسمهائی که در این حالت قرار دارند با پرسشهائی مانند : "kimdәn?", "nәdәn?" ویا "haradan?" به یک نفر جواب می دهند .

مثال :

Anar mәktәbdәn gәldi. “Anar haradan gәldi?”

♠ ادات شکل دهنده :

الف : اگر حرف صدادار آخر اسم از حروف صدادار ضخیم باشد ، ادات شکل دهنده "-dan" به آخر اسم اضافه می شود .

مثال :

anadan, bağdan, babalardan

ب : اگر حرف صدادار آخر اسم از حروف صدادار ملایم باشد ، ادات شکل دهنده "-dәn" به آخر اسم اضافه می شود .

مثال :

evdәn, sәndәn , körpәlәrdәn

نکته مهم :

اسمها زمانیکه ادات شکل دهنده وابستگی و حالتهای اسم ذکر شده در بالا را همزمان قبول بکنند ، در ابتدا ادات شکل دهنده وابستگی و سپس ادات شکل دهنده حالتهای گوناگون اسم نوشته می شود .

مثال :

qardaşıma, qardaşımızda, ...

نتایج کارگاه 9

ضمن عرض سلام و احترام به دوستان عزیز و همراه :

مثل همیشه با تأخیر و ابراز شرمندگی مجدد کارگاه آموزشی جدیدی را با یکدیگر شروع می کنیم . با توجه به تغییرات انجام گرفته و زحمات فراوانی که مدیریت زحمتکش سایت اشتراک لینک قیرمیز در این مدت انجام داده اند که جای تشکر و قدردانی فراوان دارد لازم دیده شد که برای دوستان و همراهان جدیدی که از هم اینک به لینکهای کارگاه آموزشی و دسته جمعی زبان تورکی آزربایجانی کاربران سایت قیرمیز پیوسته اند توضیح و اطلاعات مختصری برای همراه شدن با دیگر دوستان داده بشود .

ضمن خوش آمد گوئی به دوستان همراه جدید ؛ گروه کارگاه آموزشی و دسته جمعی زبان تورکی آزربایجانی کاربران سایت قیرمیز یکی از گروههای ابتدائی سایت قیرمیز می باشد که از طرف کاربران نخستین سایت قیرمیز با تشخیص ضرورت یادگیری زبان تورکی آزربایجانی در محیطی گرم و صمیمی با استفاده از فرصتها و امکانات سایت تشکیل داده شد و شروع به کار کرد . رویه فعالیت در این گروه چنین می باشد که کاربران علاقه مند با توجه به کلمات و موضوع ارائه شده در شروع کارگاه مشغول به نوشتن با زبان تورکی آزربایجانی و با رسم الخط استاندارد آن ( لاتین ) می نمایند و کاربران اشتباهات نوشتاری و دستوری یکدیگر را با مشورت همدیگر مرتفع می سازند . لازم به یادآوری می باشد که هیچ کدام از دوستان ادعای استادی و توانایی بالا در این زمینه ندارند و بلکه در این کارگاه دوستان با مشورت و کمک یکدگر و مطالعه از منابع موثق و مطمئن ایرادات یکدیگر را رفع می نمایند .

اگر شما تازه به سایت قیرمیز پیوسته اید می توانید با عضو شدن در این گروه آموزشی با دیگر دوستان در امر یادگیری زبان تورکی آزربایجانی فعالیت داشته باشید و حتی نظرات و پیشنهادات خود را با کاربر elyar که مسئولیت گردانیدن این وبلاگ و گروه از طرف دوستان به ایشان واگذار شده هست در جریان بگذارید تا در کارگاههای آتی حتماً ترتیب اثر داده شود .

در پایان ضمن آرزوی موفقیت و بهروزی در زندگیتان ؛ امیدواریم که این فرصتی که در سایت اشتراک لینک قیرمیز فراهم گشته موجب گردد که با غنیمت شمردن این فرصت همراه با همدیگر مشکل بی دانشی به زبان مادریمان را حل بسازیم .

در ادامه مباحث مربوط به صدا ها در زبان تورکی آزربایجانی به مطالب زیر توجه بفرمائید :

وابستگی اسمها

برای نشان دادن وابستگی و یا مربوط بودن یک شئی به شخصی ، به آخر اسم شئی ادات معینی را اضافه می کنیم .

1- در حالتی که به اول شخص مفرد مربوط بشود :

الف : اگر شئی وابسته به حرف بی صدا ختم بشود ، علامت وابستگی چهار ادات متفاوت " -ım, -im, um, -üm- " خواهند بود .

مثال :

kitabım, Tәbrizim, duzum,gülüm.

ب : اگر شئی وابسته با حرف صدا دار پایان یابد ، اداتی که در بالا ( بند الف ) ذکر شدند در صورتیکه اولین حرف صدادار افتاده هست می آید .

مثال :

anam, nәnәm, quzum, sürüm.

ج : اگر شئی وابسته جمع باشد ، علامت جمع " -lar, -lәr " ( طبق قانونی که در بخش شانزدهم قسمت 7 قبلاً توضیح داده شد ) را اضافه می کنیم بعداً علامت وابستگی " -ım, -im " را بکار می بریم .

مثال :

quzularım,güllәrim

2 – در حالتی که به اول شخص جمع مربوط بشود :

الف : اگر شئی وابسته به حرف بی صدا ختم بشود ، علامت وابستگی چهار ادات متفاوت " -ımız, -imiz, umuz, -ümüz- " خواهند بود .

مثال :

bağımız, evimiz,yurdumuz, gölümüz

ب : اگر شئی وابسته با حرف صدا دار پایان یابد ، اداتی که در بالا ( بند الف ) ذکر شدند در صورتیکه اولین حرف صدادار افتاده هست می آید .

anamız, nәnәmiz, quzumuz,güzgümüz

ج : اگر شئی وابسته جمع باشد ، علامت جمع " -lar, -lәr " ( طبق قانونی که در بخش شانزدهم قسمت 7 قبلاً توضیح داده شد ) را اضافه می کنیم بعداً علامت وابستگی " -ımız,-imiz" را بکار می بریم .

مثال :

qoyunlarımız, güzgülәrimiz

3- در حالتی که به دوم شخص مفرد مربوط بشود :

الف : اگر شئی وابسته به حرف بی صدا ختم بشود ، علامت وابستگی چهار ادات متفاوت " -ın, -in, -un, ün-" خواهند بود .

مثال :

kitabın, evin, yurdun, gülün

ب : اگر شئی وابسته با حرف صدا دار پایان یابد ، اداتی که در بالا ( بند الف ) ذکر شدند در صورتیکه اولین حرف صدادار افتاده هست می آید .

مثال :

anan, nәnәn, quzun, güzgün

ج : اگر شئی وابسته جمع باشد ، علامت جمع " -lar, -lәr " ( طبق قانونی که در بخش شانزدهم قسمت 7 قبلاً توضیح داده شد ) را اضافه می کنیم بعداً علامت وابستگی " -ın, -in " را بکار می بریم .

مثال :

kitabların, evlәrin,quzuların, güllәrin

4- در حالتی که به دوم شخص جمع مربوط بشود :

الف : اگر شئی وابسته به حرف بی صدا ختم بشود ، علامت وابستگی چهار ادات متفاوت"-ınız = -ız,

-iniz = -iz, -unuz = -uz, -ünüz = -üz " خواهند بود .

مثال :

kitabınız = kitabız, eviniz = eviz, yurdunuz =yurduz, sözünüz = sözüz

ب : اگر شئی وابسته با حرف صدا دار پایان یابد ، اداتی که در بالا ( بند الف ) ذکر شدند در صورتیکه اولین حرف صدادار افتاده هست می آید .

ananız =anaz , nәnәniz = nәnәz , quzunuz = quzuz ,

güzgünüz = güzgüz

ج : اگر شئی وابسته جمع باشد ، علامت جمع " -lar, -lәr " ( طبق قانونی که در بخش شانزدهم قسمت 7 قبلاً توضیح داده شد ) را اضافه می کنیم بعداً علامت وابستگی " -ınız = -ız, -iniz = -iz" را بکار می بریم .

مثال :

kitablarınız = kitablarız, güllәriniz = güllәriz

5- در حالتی که به سوم شخص مفرد مربوط بشود :

الف : اگر شئی وابسته به حرف بی صدا ختم بشود ، علامت وابستگی چهار ادات متفاوت" -ı, -i, -u, -ü " خواهند بود .

مثال :

kitabı, evi, yurdu, sözü

ب : اگر شئی وابسته با حرف صدا دار پایان یابد ، حرف " -s- " مابین شئی وابسته و چهار ادات متفاوتی که در بالا ذکر شدند می آید .

مثال :

anası, nәnәsi,quzusu, güzgüsü

ج : اگر شئی وابسته جمع باشد ، علامت جمع " -lar, -lәr " ( طبق قانونی که در بخش شانزدهم قسمت 7 قبلاً توضیح داده شد ) را اضافه می کنیم بعداً علامت وابستگی " -ı, -i " را بکار می بریم .

مثال :

kitabları, evlәri, quzuları,güllәri

6- در حالتی که به سوم شخص جمع مربوط بشود :

الف : اگر شئی وابسته به حرف بی صدا ختم بشود ، علامت وابستگی دو ادات متفاوت" -ları, -lәri " خواهند بود .

مثال :

kitabları, qәlәmlәri, quzuları, güzgülәri

ب : اگر شئی وابسته با حرف صدا دار پایان یابد ، فرم وابستگی به همان نحوی هست که در بالا بند الف قسمت سوم شخص جمع ذکر شد .